KOLEJNY ROK ZA NAMI!

NOWOROCZNE POCZTÓWKI Z ZEGARAMI

Tak się złożyło, że wszystkie noworoczne pocztówki z mojego domowego archiwum przedstawiają motyw zegara "uchwyconego" w tej jakże wyjątkowej chwili zetknięcia się starego roku z nowym. Nie są może zbyt oryginalne, chyba że ich wyjątkowości można upatrywać  w tym, że na każdej jest inny czasomierz 😉.  Niemniej jednak, koniec starego roku od zawsze skłaniał ludzi do podsumowań tego co się wydarzyło w ostatnich dwunastu miesiącach oraz refleksji nad minionym i przyszłym czasem. Choć wszyscy żyjemy "w czasie" i jemu podlegamy, to nasze postrzeganie go zmienia się w zależności od sytuacji i doświadczenia. Gdy jesteśmy dziećmi napawa nas dumą to, że stajemy się coraz starsi, a nowy rok jest okazją do świętowania. Potem zastanawiamy się, dlaczego "tak szybko te lata lecą", aby wreszcie zacząć zadawać sobie pytanie ile nam jeszcze zostało czasu i jak go dobrze wykorzystać. 

Oglądanie starych pocztówek to dobra okazja do refleksji nad tym co minione. Prezentuję kilka kartek z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku wraz z towarzyszącymi im wybranymi przeze mnie sentencjami i cytatami związanymi z czasem. I oczywiście życzę sobie i Wam dobrego roku - tu wspomogę się słowami Ignacego Krasickiego:

NOWY ROK

Nowego roku czas każe winszować,
Więc się zdobywam na powinszowanie;
Daj Panie Boże, w tym się tak zachować,  
Iżby się nasze spełniło żądanie.
I spełni pewnie, kiedy w każdym kroku
O sobie będziem myśleć, nie o roku.

Bo cóż rok? Bożym czas zmierzony darem,
Miejsce i pora naszego działania:
Nie dni, lecz czynów dzielmy go wymiarem,
A czynów plennych prawego starania;
Wówczas, jak wieniec kłosami uwity,
Da plon szacowny, da plon znakomity.
(...)

"Współczesnego człowieka niszczy pośpiech. Nigdy się nie zatrzymuje.
A przecież tajemnicą szczęścia jest umieć czasem przystanąć." (Michel Quoist)

"Czas to nie droga szybkiego ruchu pomiędzy kołyską a grobem;
czas - to miejsce na zaparkowanie pod słońcem." (Phil Bosmans)

"Poświęcamy tak wiele czasu na sprawy pilne,
że nie starcza go nam na sprawy ważne." (Autor nieznany)

"Niejeden marnuje czas dany mu do przeżycia,
ponieważ martwi się, że ma tego czasu tak mało." (Tadeusz Kotarbiński)

                                         

"Każda chwila, która mogłaby być wykorzystana lepiej,
jest stracona." (Jean-Jacques Rousseau)

"Nad stracony czas nic bardziej nie boli." (Michał Anioł)

"Jeśli kochasz,  czas zawsze odnajdziesz,
nie mając ani jednej chwili" (Jan Twardowski) 

"Naucz się doceniać to, co masz, zanim czas sprawi,
że docenisz to, co miałeś." (Susan Lenzke)

Zamieszczone cytaty pochodzą ze strony:

https://www.zamyslenie.pl/kategorie/czas_przemijanie/

CICHA NOC...

 STAJENKA BETLEJEMSKA NA POCZTÓWKACH

Stajenka Betlejemska to częsty motyw kartek świątecznych. Wybrałam kilka najbardziej oryginalnych.

1. Pocztówka wysłana w 2002r.

"Mizerna, cicha, stajenka licha
pełna niebieskiej chwały" (...)

2. Pocztówka z Francji wysłana w 1961r.

(...) "oto leżący, przed nami śpiący
w promieniach Jezus mały.
Przed Nim anieli w locie stanęli" (...)

3. Ciekawa pocztówka z lat osiemdziesiątych z tekstem i zapisem nutowym znanej kolędy. Projekt graficzny - Hanna Balicka - Fribes. Podpis na rewersie: "Kolęda znana już w 2 połowie XVIII w. Jeden z najpiękniejszych przykładów naiwnej liryki ludowej." 

4. Pocztówka włoska, bez obiegu, lata sześćdziesiąte.

(...) "Lili, lili, laj, moje Dzieciąteczko,
lili, lili, laj, śliczne Paniąteczko." (...)

5. Pocztówka bez obiegu, przedstawia obraz Correggia (1494 - 1534) "Adoracja Dzieciątka przez Pasterzy" znany także jako "Noc" (obecnie w zbiorach Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie). Jest uznawany za jedno z arcydzieł całej twórczości Correggia.

(...) "Dziwili się napowietrznej muzyce
i myśleli: "Co to będzie za Dziecię?"

6. Pocztówka przedstawiająca obraz Josefa Lady (1887 - 1957), czeskiego malarza, rysownika, karykaturzysty, ilustratora i bajkopisarza, znanego przede wszystkim jako twórca ilustracji do "Przygód dobrego wojaka Szwejka".

"W żłobie leży, któż pobieży kolędować małemu
Jezusowi Chrystusowi, dziś nam narodzonemu?" (...)

7.  Pocztówka wydana w latach dziewięćdziesiątych przez Fundację Dzieciom - Zdążyć z Pomocą, zaprojektowana przez współczesną ilustratorkę książek dla dzieci - Izabelę Kowalską -Wieczorek.

"Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w Betlejem wesoła nowina.
Że Panna czysta, że Panna czysta porodziła Syna." (...)

"Pomódlmy się w Noc Betlejemską,

w Noc Szczęśliwego Rozwiązania,

by wszystko się nam rozplątało,

węzły, konflikty, powikłania.

Oby się wszystkie trudne sprawy

porozkręcały jak supełki,

własne ambicje i urazy

zaczęły śmieszyć jak kukiełki. (...)

By anioł podarł każdy dramat

aż do rozdziału ostatniego,

kładąc na serce pogmatwane,

jak na osiołka - kompres śniegu. (...)

Aby wątpiący się rozpłakał

na cud czekając w swej kolejce,

a Matka Boska - cichych, ufnych -

jak ciepły pled wzięła na ręce."

(Pomódlmy się w Noc Betlejemską - Jan Twardowski)

"Wszyscy wszystkim ślą życzenia!"

 

"Już dzisiaj który to raz

pędzi poczta przez las!

Cóż, nie dziwota, przed każdą Gwiazdką

pękają banie z manią pisarską:

Jacek, co pióra nie bierze w ręce,

nagle napisał listów dziewięćset.

Pisze Alojzy, Funia i Mania.

Rośnie gwiazdkowa życzeniomania.

Wczoraj w Krakowie na placu Kingi

listy wypchnęły denko od skrzynki,

bo tyle listów, któż by to zniósł -

O! znów pocztowy wóz (...)
Listy, paczki, stamtąd i stąd!

Wszystkim Wesołych Świąt!" (...)

                       "Trąbki świątecznej poczty" - K.I. Gałczyński

Tak przed laty pisał poeta o przedświątecznej gorączce wysyłania życzeń. 

W obecnej dobie nowoczesnych technologii wysyłanie listów (!) i pocztówek jest o wiele mniej powszechne. Zdecydowana większość z nas korzysta z telefonów komórkowych i komunikatorów internetowych, a szczyt wysyłania świątecznych życzeń przypada w Wigilię i Boże Narodzenie. 

Wydaje się, że jeszcze nie tak dawno wysyłaliśmy do siebie świąteczne pocztówki. Tymczasem niepostrzeżenie zamieniły się w e-kartki, MMS-y i animacje. Trochę żal...

Pieczołowicie przechowuję te stare kartki, przeglądam z nostalgią, uśmiecham się do wspomnień...

 ŚWIĄTECZNE POCZTÓWKI
Z DRUGIEJ POŁOWY XX WIEKU

Wśród świątecznych pocztówek z okresu PRL-u prawie w ogóle nie spotyka się motywów religijnych. Ówczesna władza nawet świętom Bożego Narodzenia starała się narzucić świecki charakter. Dlatego trudno znaleźć kartki z betlejemską stajenką, Maryją i Dzieciątkiem. Taka stylistyka zacznie pojawiać się dopiero na kartkach wydawanych pod koniec lat 90-tych i w pierwszych latach XXI wieku.

Ciekawym przykładem laicyzacji świąt Bożego Narodzenia jest pocztówka wydana ze Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy, przedstawiająca przedstawiciela ludu pracującego - hutnika na gałązce choinkowej. Połączenie socrealizmu z tradycją 😄. Niestety kartka jest bez obiegu, nie ma pieczątki ani daty. Można się domyślać, że pochodzi z lat 50 -tych lub 60-tych.

Pocztówka wydana przez PTTK, wysłana w 1971 roku, jeszcze czarno-biała. Nie trzeba żadnych symboli ani atrybutów. Piękny zimowy pejzaż wywołuje świąteczny nastrój.

"Tymczasem w 1978 roku "Dziennik Zachodni donosił, że do kiosków w trzech województwach trafiło aż 10 milionów kartek. Pisano:

Całkowicie ze sprzedaży zostały już wyeliminowane kartki czarno-białe, gdyż nie znajdowały nabywców. Najwięcej będzie pocztówek fotografii barwnej, poza tym pojawią się oryginalne kolorowe fotografie przedstawiające atrybuty świąt grudniowych.

Źródło: https://culture.pl/pl/artykul/tak-samo-ladne-jak-prawdziwe-swieta-w-prl-u

W moim domowym archiwum znalazłam typowe pocztówki z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ("kolorowe fotografie przedstawiające atrybuty świąt grudniowych"): jedna lub dwie świeczki, do tego nijaki stroik z nędznej świerkowej gałązki i kilku wyblakłych baniek. Wyglądają skromnie i powiedziałabym... dość siermiężnie. 

No cóż, Święta w tamtych czasach to wystane w kolejkach kubańskie zielone pomarańcze, wyroby czekoladopodobne i inne zdobyte spod lady dobra. Nie było przepychu. Widocznie pocztówki musiały współgrać z tą konwencją.      

Pocztówki najczęściej kupowało się w kiosku "Ruchu" i co tu dużo mówić, specjalnego wyboru nie było.

Mama kupowała kartki już na początku grudnia, bo do połowy miesiąca trzeba było je wysłać. Mimo to opóźnienia się zdarzały. Pamiętam, że nieraz wyciągałam ze skrzynki pocztówki z życzeniami świątecznymi... już po Świętach. 😏

Dla porównania dwie pocztówki z początku lat dwutysięcznych: tak samo świeczki i stroiki, ale jakże mieniące się  i bogato zdobione. 

Na szczęście oprócz typowych kartek ze stroikami zdarzały się też bardziej oryginalne, jak na przykład fotografie artystyczne. Poniżej dwie pocztówki z lat siedemdziesiątych wydane przez Krajową Agencję Wydawniczą:

(1) - bez obiegu, fot. G. I. Kostenko

 (2) - wysłana w 1979 r, fot. J. Tymiński

Na koniec pocztówka z lat osiemdziesiątych, zaprojektowana przez Jana Marcina Szancera - wybitnego grafika i ilustratora wielu książek dla dzieci. Pamiętam, że kupiłam kilka takich pocztówek - każda z inną ilustracją. Zauroczyły mnie od pierwszego wejrzenia, pewnie dlatego, że skojarzyły mi się z jakąś bajką. Wszystkie wysłałam oprócz tej właśnie, którą zostawiłam dla siebie. Znalazła godne miejsce jako zakładka w tomie wierszy mojego ulubionego poety. 

      

(...)"O, dajcie mi te małe skrzypce,

może na skrzypcach wygram

wiatr i pochyłą ulicę,

i noc, co taka niezwykła." (...)

                                K. I. Gałczyński

Święty Mikołaj już nadchodzi!

6 grudnia tuż tuż. Nie możemy się już doczekać!😉
Niezależnie od wieku każdy może ulec temu radosnemu nastrojowi, jaki niesie ze sobą święty Mikołaj.

Zapraszam na pocztówkową opowieść o świętym Mikołaju.

Byłeś grzeczny czy coś przeskrobałeś? 
Nie martw się, zachowaj spokój! Święty Mikołaj na pewno o Tobie pamięta!

Mam nadzieję, że nie zapomniałeś wysłać listu do świętego Mikołaja? 

Święty Mikołaj przegląda listę grzecznych dzieci. 

A teraz pakuje Wasze wymarzone prezenty.

Aniołki pomagają Świętemu zapakować wszystko do sań.

Tu Mikołaj ze swoim ogromnym zaprzęgiem reniferów mknie wśród przestworzy.

"Wio koniku!" Tym razem Mikołaj w skromnych saniach. Drogę wskazują mu aniołki i leśne zwierzęta.

Święty Mikołaj może przybywać też na łyżwach. Jest kreatywny i pełen fantazji! 

Hmm... czyżby święty Mikołaj się zgubił? Wygląda jakby sprawdzał adres. Nie, on po prostu nikogo nie może ominąć!

Mikołaj oznajmia dzwoneczkiem swoje przybycie. Ho, ho, ho! Nie słyszycie?!

Skrzaty usłyszały pierwsze i już dostały swoje prezenty.

Nawet bałwan otrzymał podarek od Mikołaja! To naprawdę napawa optymizmem,
że i o mnie Mikołaj nie zapomni.

Zrzut prezentów z Rudolfa Czerwononosego.

W dobie globalnego ocieplenia, kiedy śniegu jest jak na lekarstwo,
święty Mikołaj rezygnuje z sań. 

Albo przesiada się na rower! 

Święty Mikołaj ma naprawdę dużo pracy, dlatego nie do wszystkich dociera 6 grudnia. Jeśli nie otrzymałeś jeszcze prezentu, nie martw się! Bądź cierpliwy, święty Mikołaj już nadchodzi!

Przyszedł! Przyszedł i przyniósł mi wymarzony prezent! 😃

Ta ostatnia pocztówka, to dowód na to, że Mikołaj okrąża cały świat.
Otrzymaliśmy ją aż z Tajwanu.

You better watch out

You better not cry

You better not pout

I'm telling you why

Santa Claus is coming to town

He's making a list

He's checking it twice

He's gonna find out who's naughty or nice

Santa Claus is coming to town

ŚWIĘTO PLUSZOWEGO MISIA

25 listopada pluszowe misie mają swoje święto obchodzone od 2002 roku - Światowy Dzień Pluszowego Misia.  Z tej okazji sprawdziłam, czy mam w swojej kolekcji pocztówki z tą sympatyczną maskotką i jak się okazało znalazłam kilka. Zatem zapraszam  do oglądania.

Na początek chyba nasza największa polska misiowa gwiazda - Miś Uszatek!

 Postać Misia Uszatka powołali do życia w 1957 roku pisarz Czesław Janczarski oraz ilustrator Zbigniew Rychlicki. To wtedy w pisemku dla dzieci "Miś" zaczęły się ukazywać opowiadania o misiu z klapniętym uszkiem. W 1960 roku autorzy opublikowali pierwszą książkę o przygodach Uszatka. Kolejne cztery zbiory opowiadań ukazały się w latach 1963-1970. 

Na motywach opowiadań Czesława Janczarskiego w latach 1975-1987 powstał serial animowany, który był emitowany w TVP  w wieczornym programie  dla dzieci czyli dobranocce. Uszatek z dobranocki był bardzo grzecznym i dobrze wychowanym misiem. Na końcu każdego odcinka zawsze przebierał się w czystą piżamkę, bez żadnego ociągania kładł się do swojego łóżeczka, gasił nocną lampkę, mówił "dobranoc" i zasypiał. Po prostu wzór dla wszystkich dzieci! 😀
Pamiętam dokładnie, gdyż w połowie lat 70-tych byłam stałym widzem tego serialu. To właśnie wtedy dostałam tę pocztówkę od mojej kuzynki. 

Kubuś Puchatek - to już gwiazda o sławie międzynarodowej i na pewno wszyscy bardzo dobrze go znają.

Pomimo prawie stu lat Kubuś Puchatek się nie starzeje i wciąż jest popularnym i lubianym przez dzieci bohaterem. Należy jednak wspomnieć, że obecny wizerunek Kubusia Puchatka to wersja stworzona i zastrzeżona przez firmę Disney. Odbiega ona znacznie od pierwotnego wyglądu "misia o bardzo małym rozumku", który znamy z oryginalnych ilustracji  książek A.A. Milne'a. 

Kolejny pluszowy miś na pocztówce w kształcie T-shirta dopiero pretenduje do bycia gwiazdą jako ratownik na nadbałtyckiej plaży. Kartka została wysłana w 2003 roku. 

Na tej pocztówce wysłanej w 1988 roku prezentują się bardzo sympatyczne misie chroniące się pod parasolem przed wiosennym deszczem. Na rewersie - dość zaskakujące - życzenia z okazji świąt Wielkiej Nocy. Jak widać oprócz wielkanocnych baranków, zajączków i kurczaczków bywają też wielkanocne misie 😉

A tu w opozycji do poprzedniej pocztówki miś - profesor "mniemanologii stosowanej" prowadzi wykład "O wyższości Świąt Bożego Narodzenia nad Świętami Wielkiej Nocy".

Na koniec miś w roli przytulanki. Pocztówka zaprojektowana przez współczesną graficzkę i ilustratorkę Eve Farb.

"Jak miło misia wziąć do ręki!
Jest taki miły, taki miękki. (...)"

Maria Terlikowska

POLSKIE I NARODOWE
MOTYWY NA POCZTÓWKACH

W swoich zbiorach mam wiele pocztówek z motywami polskimi i narodowymi. Z okazji dzisiejszego Święta Niepodległości prezentuję niektóre z nich. Wszystkie są bez obiegu.

Pierwsza pocztówka przedstawia zdjęcie Józefa Piłsudskiego z 1928 r. autorstwa Roberta Sennecke. Na drugiej obraz Wojciecha Kossaka "Marszałek Józef Piłsudski na Kasztance"

BARWY OJCZYSTE

Powiewa flaga,
gdy wiatr się zerwie.
A na tej fladze
biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość,

biel - serce czyste,

Piękne są nasze
barwy ojczyste

(Czesław Janczarski )

Mazurek Dąbrowskiego - słowa napisał Józef Wybicki w 1797 roku. Oficjalnym hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej stał się od 1927.

Legenda o powstaniu państwa polskiego i założeniu pierwszej stolicy - Gniezna. Na rewersie tej pocztówki znajduje się tłumaczenie legendy na język angielski.

POLSKA
Ryszard Przymus

Polska - to taka kraina, 

która się w sercu zaczyna.                

Potem jest w myślach blisko,
w pięknej ziemi nad Wisłą.
Jej ścieżkami chodzimy,
budujemy, bronimy.
Polska - Ojczyzna...
Kraina, która się w sercu zaczyna.

NIE PYTAJ O POLSKĘ

Grzegorz Ciechowski

Nie pytaj mnie, dlaczego jestem z nią,

Nie pytaj mnie, dlaczego z inną nie,

Nie pytaj mnie, dlaczego myślę że,

Że nie ma dla mnie innych miejsc.

Nie pytaj mnie, co ciągle widzę w niej,

Nie pytaj mnie, dlaczego w innej nie,

Nie pytaj mnie, dlaczego ciągle chcę,

Zasypiać w niej i budzić się.

OJCZYZNA

Maria Konopnicka

Ojczyzna moja – to wioski i miasta,

Wśród pól lechickich sadzone od Piasta;

To rzeki, lasy, kwietne niwy, łąki,

Gdzie pieśń nadziei śpiewają skowronki.

Ojczyzna moja – to praojców sława,

Szczerbiec Chrobrego, cecorska buława,

To duch rycerski, szlachetny a męski,

To nasze wielkie zwycięstwa i klęski.

ZIEMIA RODZINNA
Ludmiła Marjańska

Ziemio, na której rosnę                                        

Ojczyzno! Kocham cię całą:
każdą twoją jodłę i sosnę,
zielony dąb, brzozę białą.
Wszystkie twe drzewa.
I ptaki przelatujące pod niebem.
Nawet chwasty, chabry i maki.
I zboże, które jest chlebem.
Kocham rzek twoich wody
i mazowieckie piachy.
Owocujące ogrody
i złote, wiślane łachy.
Góry, gdy jesień je złoci
i kiedy śpią zimą- w śniegu.
I łąki pełne stokroci
i domy Zagłębia Śląskiego.

Polska
Mieszkam w Polsce
Mieszkam w Polsce
Mieszkam
Tu tu tu tu
(sł. Kazik Staszewski) 

                        TO JEST POLSKA

Zbigniew Jarzyna

Kiedy nagle las zaszumi,
mowę sosny gdy zrozumiesz...
To jest Polska.
Gdy zobaczysz gdzieś topole
królujące ponad polem...
To jest Polska.
Ujrzysz biały krzyż wycięty,
hełm i pod nim piasek święty...
To jest Polska. 

POJEDZIEMY W CUDNY KRAJ
Maria Konopnicka

Patataj, patataj,
pojedziemy w cudny kraj!

Tam gdzie Wisła modra płynie,
Szumią zboża na równinie,

Pojedziemy, patataj...
A jak zowie się ten kraj? 

"Nad Wisłą, Odrą i Bałtykiem
Pośród zielonych lasów, łąk
Jest kraj przecudny w swej urodzie
A w nim schronienie – polski dom."
(sł. Michał Witek)

                                

"Nie tylko kraj ten, w którym żyjecie,

Ojczyzną waszą się zowie:
Bo jest i druga ojczyzna, dziecię,
Co w polskim mieści się słowie.

Z głębi serc polskich, nurty żywemi
Rwie się jak rzeka wspaniała:
To mowa ojców, co naszej ziemi
Nazwisko „Polski” nadała."
(sł. Władysław Bełza)