SZLAKIEM ZAMKÓW

Zbliża się lato, okres wzmożonych podróży i zwiedzania różnych ciekawych zakątków. Ja, choć sama nie mam możliwości podróżowania, oglądam świat na pocztówkach, które otrzymuję pocztą lub ... bezpośrednio od pamiętających o moim hobby znajomych i rodzinie.

Dziś zaprezentuję kilka widokówek, które przywieźli mi ze swoich wypraw Ania i Robert.

Jedną z pasji Roberta jest zwiedzanie zamków i zgłębianie ich historii. To także jego pomysł na weekendowe i wakacyjne wędrówki. 

A zatem zapraszam na szlak :)

Zamek w Smoleniu

Zamek, a właściwie ruiny zamku Pilcza znajdują się na wzniesieniu zwanym Górą Zamkową na Wyżynie Częstochowskiej, w miejscowości Smoleń (woj. śląskie). Jest to jedna z najbardziej malowniczych i atrakcyjnie położonych warowni na Szlaku Orlich Gniazd. Budowla znajduje się bowiem na terenie rezerwatu przyrody z cennymi gatunkami roślin.

Zamek ma długą i bogatą historię sięgającą początkiem do XIV, a nawet według niektórych badaczy do XIII wieku. Warto wspomnieć, że na przełomie XIV i XV wieku, panią na Smoleniu była Elżbieta Pilecka-Granowska, późniejsza żona króla Władysława Jagiełły.

Zamek w Olsztynie

Równie malownicze ruiny zamku wznoszą się na wzgórzu w Olsztynie koło Częstochowy. Zamek należał do największych i najbardziej warownych twierdz na dawnym pograniczu polsko-śląskim. 

Z budowlą wiąże się kilka legend, np.: o zjawie błąkającej się w ciemne noce lub o płaczu dziecka, który można usłyszeć w pobliżu zamku w wietrzne wieczory.

Również jako ciekawostkę można dodać, że w ruinach olsztyńskiej twierdzy kręcono sceny do filmu "Hrabina Cosel" oraz do serialu "Czarne chmury".

Zamek w Chęcinach

W Chęcinach niedaleko Kielc można zwiedzać ruiny kolejnego średniowiecznego zamku, którego początki sięgają przełomu XIII i XIV wieku. W latach swojej świetności warownia pełniła różne funkcje: była miejscem zjazdów rycerstwa i możnowładztwa, tu także mieścił się skarbiec koronny, a od końca XIV wieku twierdza służyła jako więzienie stanu. Zamek pełnił też funkcje rezydencjonalne dla polskich władców i ich rodzin.

Gościła tu czwarta żona króla Władysława Jagiełły - Sonka Holszańska, która wraz z synem Władysławem przeniosła się z Wawelu z powodu zarazy. 

Ponad sto lat później w Chęcinach mieszkała królowa Bona, która opuszczając zamek, wywoziła do Italii zgromadzone przez siebie kosztowności. Niestety pod jednym z wozów załamał się drewniany most na rzece Nidzie, a część skarbów utonęła i przepadła bezpowrotnie. Jak głosi legenda, duch królowej pojawia się na zamku w Chęcinach i poszukuje swojej własności.

 

Z zamkiem w Chęcinach ma również związki Henryk Sienkiewicz.

Pod koniec XIX wieku pisarz zaangażował się w akcję ratowania ruin budowli, publikując list, w którym propagował zbiórkę pieniędzy na ochronę cennej pamiątki.

Postać Sienkiewicza po raz drugi została związana z zamkiem za sprawą kręcenia filmu wg jego powieści "Pan Wołodyjowski". W 1968r.  na skalistym grzbiecie Góry Zamkowej powstała imponująca  makieta twierdzy z Kamieńca Podolskiego i to tu kręcono finałowe sceny oblężenia zamku przez wojska tureckie. Wielu mieszkańców Chęcin statystowało wówczas w tych scenach. 

Zamek w Iłży

Położony na wzgórzu zamek w Iłży (woj. mazowieckie) został prawdopodobnie zbudowany w latach 1326 - 1347 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jana Grota. Budowla była kilkakrotnie przebudowywana w ciągu wieków. Ostatecznie popadła w ruinę po pożarze na początku XIX wieku. Obecnie zamek wpisany jest do rejestru zabytków i stanowi wyjątkowy przykład  dawnego budownictwa murowanego o cechach gotycko-renesansowych.

Obiekt przyciąga turystów mnóstwem atrakcji. Ze wzgórza zamkowego roztacza się fantastyczny widok na panoramę miasta i jego okolice. A można wejść jeszcze wyżej - na udostępnioną do zwiedzania 25 - metrową wieżę!

Na zamku organizowane są różnorodne wydarzenia kulturalno-rozrywkowe jak np.: turnieje rycerskie, koncerty, nocne zwiedzanie,  itp. Jest też wyjątkowa oferta dla zakochanych: możliwość wzięcia ślubu na zamku.

Zamek ma oczywiście swoje legendy. Jedna z nich opowiada o kobiecie, która za bramą zamku dostrzegła skrzynię z kosztownościami. Kiedy zbliżyła się do nich, brama zatrzasnęła się na głucho. Kobieta próbowała wydostać się, ale bez skutku. W końcu usiadła i zaczęła płakać, a z jej łez u stóp zamkowego wzgórza utworzyło się jeziorko. Wypływający z niego strumień okoliczni mieszkańcy nazwali Jej-łzą. Rozwijająca się wokół zamku osada przejęła tę nazwę, która z czasem przekształciła się w Iłżę.

Zamek Ogrodzieniec

Zamek Ogrodzieniec jest największą warownią Jury Krakowsko-Częstochowskiej, jednym z najbardziej popularnych obiektów na Szlaku Orlich Gniazd, a przez wielu turystów  uznawany za jeden z najpiękniejszych w Polsce. Sam zamek znajduje się w miejscowości Podzamcze, oddalonej o 2 km od Ogrodzieńca. 

Uroku majestatycznym ruinom niewątpliwie dodaje ich usytuowanie wśród malowniczych wapiennych skał. Zbudowana na najwyższym wzniesieniu Jury warownia została idealnie wkomponowana ten niezwykły krajobraz.

Plenery wokół Zamku Ogrodzieniec posłużyły kilkakrotnie twórcom filmowym. Tutaj kręcono między innymi sceny do serialu "Janosik" oraz filmu w reż. Andrzeja Wajdy na podstawie "Zemsty"  Aleksandra Fredry. 

W drugiej połowie XVII wieku zamek stał się własnością Stanisława Warszyckiego, który słynął z okrucieństwa i brutalności zarówno wobec swoich poddanych, jak i ... żon (miał ich trzy). Był człowiekiem bardzo zamożnym, ale chciwym. Obiecał swojej córce w posagu część swego ogromnego majątku, ale słowa nie dotrzymał i nie podarował jej nawet talara. Legenda głosi, że wciąż pilnuje swoich skarbów ukrytych w podziemiach zamku. W księżycowe noce zjawia się pod postacią czarnego psa ciągnącego za sobą długi łańcuch.

Zamek w Niedzicy

Pięknie położony Zamek w Niedzicy (woj. małopolskie) nazwany "Dunajcem"  stoi na stromej skale nad Jeziorem Czorsztyńskim. Warownia została wzniesiona najprawdopodobniej w początkach XIV wieku jako umocnienie północnej granicy Węgier. Przez wieki (z małymi wyjątkami) zamek należał do rodów węgierskich. Był zamieszkiwany do 1943 roku i do dzisiejszych czasów pozostał w prawie nienaruszonym stanie. 

Na turystów odwiedzających niedzicką warownię czeka mnóstwo atrakcji i wrażeń.

Z tarasu widokowego zamku rozciąga się wspaniały widok na Pieniny, Jezioro Czorsztyńskie i ruiny zamku w Czorsztynie, a nawet Tatry.

Na poniższej widokówce umieszczono zdjęcie pana Franciszka Szydlaka, zasłużonego przewodnika i gawędziarza niedzickiego. Warto o nim przeczytać: 
https://www.zamekniedzica.pl/10-rocznica-smierci-pana-franciszka-szydlaka---przewodnika-po-zamku-dunajec-w-niedzicy.html

Podobnie jak  inne zamki, również i ten był wielokrotnie wykorzystywany jako sceneria do produkcji filmowych. Na początku lat siedemdziesiątych XX wieku realizowano tu część zdjęć do serialu "Janosik" oraz do adaptacji filmowej książki Adama Bahdaja "Wakacje z duchami". Kto oglądał ten serial, z pewnością pamięta zjawę zawodzącą: "Przebacz mi Brunhildo!". Ten znany z filmu motyw odwołuje się do legendy niedzickiego zamku, według której książę Bogusław podczas kłótni z żoną pchnął ją tak mocno, że ta wypadła przez okno z wieży i wpadła do głębokiej studni. Odtąd załamany książę błąkał się dniami i nocami po zamku, prosząc zmarłą ukochaną o przebaczenie...

Zamek w Janowcu

Ta budowla jest najmłodsza ze wszystkich tu prezentowanych, gdyż jej początki sięgają I połowy XVI wieku. Budowę obiektu rozpoczął hetman wielki koronny i kasztelan krakowski Mikołaj Firlej. Jednak historia zamku jest równie ciekawa i burzliwa, jak i tych pochodzących z czasów średniowiecznych.

Choć wnętrza zostały prawie doszczętnie zniszczone, to okazała bryła zamku zachowała się w niezłym stanie i robi duże wrażenie. Budowla wznosi się na wysokiej wiślanej skarpie, skąd rozciąga się wspaniały widok na dolinę Wisły. 

Jak każdy szanujący się zamek, janowicka rezydencja także posiada swoją zjawę. Jest nią Czarna Dama, duch Heleny Lubomirskiej, która za życia zakochała się w jednym z poddanych jej ojca. Para kochanków spotykała się pomimo zakazu rodziców Heleny, a ci, aby zakończyć romans nieposłusznej córki, uwięzili ją w zamkowej wieży. Nieszczęśliwa dziewczyna trwała w swej rozpaczy kilka miesięcy, aż w końcu popełniła samobójstwo, skacząc z wieży na dziedziniec.

Przez prawie 500 lat swojej historii zamek w Janowcu miał wielu różnych właścicieli. W II połowie XVIII wieku należał on do księcia Marcina Lubomirskiego, hulaki i hazardzisty. Książę namiętnie grywał w karty i to na najwyższe stawki. W ten sposób stracił cały majątek, w tym i zamek. Niestety kolejni właściciele nie okazali się dużo lepsi. Nie dbano o rezydencję, przez lata zamek służył jako miejsce pozyskiwania materiałów budowlanych. W efekcie budowla popadła w ruinę.

Dopiero ostatni właściciel zamku starał się powstrzymać proces dewastacji zabytku. Był nim Leon Kozłowski, zwany ostatnim polskim romantykiem. Zakupił ruiny na przełomie lat 20 i 30 XX wieku i całe swoje życie poświęcił ratowaniu zabytkowej budowli. To dzięki niemu zamek w Janowcu przetrwał do dziś. Po 1945 roku mimo nieustannych szykan i utrudnień ze strony władz komunistycznych, pozostał ostatnim posiadaczem prywatnego zamku w PRL. Dwa lata przed śmiercią, w 1975 roku sprzedał zabytek na rzecz Skarbu Państwa. Koszty utrzymania były coraz większe, a on nie miał już sił na zajmowanie się budowlą. 

Miłośnicy zwiedzania zamków znajdą w Internecie wiele ciekawych stron poświęconych tym zabytkom. Ja korzystałam przede wszystkim z następujących:

https://zamkomania.pl/  - głównie stąd czerpałam wiedzę na temat legend związanych z poszczególnymi zamkami.

https://www.zamkipolskie.com/ 

https://zamkiobronne.pl/

Ponadto zaglądałam do Wikipedii oraz oficjalnych stron poszczególnych zamków.